Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

 Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) θεωρείται μια από τις συχνότερες νευροαναπτυξιακές διαταραχές της παιδικής ηλικίας. Τα κύρια συμπτώματα της ΔΕΠΥ αφορούν την ελλειμματική προσοχή, την παρορμητικότητα και (συχνά) την υπερκινητικότητα. Το ποσοστό εμφάνισης της ΔΕΠΥ  κυμαίνεται διεθνώς από 4-10%, με αναλογία 3:1 υπέρ των αγοριών.

Η Ελλειμματική Προσοχή, αφορά διάχυτες δυσκολίες που προκύπτουν από το μικρό εύρος προσοχής και την αδυναμία συγκέντρωσης. Τα παιδιά με ελλειμματική προσοχή δυσκολεύονται να εστιάσουν την προσοχή τους και να παραμείνουν συγκεντρωμένα για πολλή ώρα στη σχολική τάξη, στην καθημερινή επικοινωνία / συζήτηση, και σε επαναληπτικές δραστηριότητες, όπως η σχολική μελέτη. Το παιδί με ΔΕΠΥ αποσπάται εύκολα από άσχετα ερεθίσματα, δεν δίνει σημασία στις λεπτομέρειες, κάνει λάθη απροσεξίας, σπάνια ακολουθεί σωστά και με προσοχή τις οδηγίες, ξεχνά ή χάνει τα πράγματά του (μολύβια, βιβλία, τετράδια) και είναι γενικά ανοργάνωτο.

Η παρορμητικότητα αφορά την ανεξέλεγκτη δράση, κατά την οποία δεν λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες των πράξεων, την αδυναμία ελέγχου της συμπεριφοράς και προσαρμογής της ανάλογα με την κοινωνική περίσταση. Το παιδί δεν περιμένει οδηγίες, δεν λαμβάνει υπόψη τα συναισθήματα του άλλου, δεν σκέπτεται πριν αντιδράσει, απαντάει πριν ακούσει όλη την ερώτηση, δεν ελέγχει τις αντιδράσεις του και δίνει την εντύπωση ενός παιδιού ανώριμου. 

Υπερκινητικότητα: Το παιδί κινείται συνεχώς άσκοπα και υπερβολικά για την ηλικία του. Τρέχει, σκαρφαλώνει ή σηκώνεται από το θρανίο του όταν δεν επιτρέπεται. Φαίνεται να κινείται ακόμα και όταν κάθεται καθώς κουνά συνεχώς τα χέρια και τα πόδια του, κοιτά συνέχεια γύρω του και πειράζει τους άλλους.

Πώς συμπεριφέρεται το παιδί με δυσκολία συγκέντρωσης μέσα στη σχολική τάξη;

Τα παιδιά που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν γιατί έχουν Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) παρουσιάζουν διαφορετική εικόνα από τους υπόλοιπους συμμαθητές τους μέσα στη σχολική τάξη:

• Ενώ οι νοητικές τους δεξιότητες βρίσκονται συνήθως στο μέσο όρο ή σε υψηλότερο επίπεδο, η επίδοσή τους έχει διακυμάνσεις, συνηθέστερα δε είναι χαμηλότερη από το αναμενόμενο με βάση τις ικανότητές τους.  
• Δυσκολεύονται να διατηρήσουν σταθερή την προσοχή τους κι έτσι συχνά δεν ολοκληρώνουν τις εργασίες ή τα παιχνίδια τους.
• Είναι πιο απρόσεκτα καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, δυσκολεύονται να ακούσουν και να ακολουθήσουν οδηγίες και κανόνες.
• Δίνουν συχνά την εντύπωση ότι είναι αφηρημένα ή ότι τεμπελιάζουν.
• Παραδίδουν συνήθως τελευταία τις εργασίες τους, οι οποίες είναι συχνά ημιτελείς ή ενδέχεται να μην τις παραδώσουν καθόλου.
• Δίνουν την εντύπωση ότι είναι παιδιά ανοργάνωτα, ξεχνούν πολύ εύκολα και χάνουν τα πράγματά τους.
• Κάνουν συνεχώς θόρυβο και μιλούν πολύ.
• Διακόπτουν συχνά τους άλλους, δυσκολεύονται να περιμένουν τη σειρά τους στο διάλογο που γίνεται μέσα στην τάξη ή στο παιχνίδι στο προαύλιο.
• Ενδέχεται να παρεμβαίνουν στις εργασίες άλλων και να διασκεδάζουν με τον εκνευρισμό τους.
• Εκδηλώνουν έντονη κινητικότητα (σε μικρή ηλικία) και νευρικότητα (σε μεγαλύτερη) μέσα στην τάξη και γενικότερα σε καταστάσεις που απαιτούν πειθαρχεία και συμμόρφωση σε κανόνες.
• Στα διαλείμματα βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση, ακόμη κι όταν οι συμμαθητές τους ηρεμούν. Παρουσιάζουν τάση για ατυχήματα από απροσεξία καθώς συχνά δεν έχουν αίσθηση του κινδύνου.
• Ενοχλούν, αντιτίθενται στους άλλους και εκδηλώνουν (συχνότερα από άλλα παιδιά) επιθετικότητα.
• Τιμωρούνται συνηθέστερα από τους υπόλοιπους μαθητές, γιατί η συμπεριφορά τους λειτουργεί διασπαστικά για όλο το τμήμα.