Επανάληψη λέξεων για τη δημιουργία λεξιλογίου

Επαναλάβετε λέξεις που ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας!

 Όλοι οι γονείς ανυπομονούν για την ημέρα που το παιδί τους θα πει την πρώτη του λέξη. Εάν το παιδί σας δεν χρησιμοποιεί ακόμη λέξεις, ίσως αναρωτιέστε τι μπορείτε να κάνετε για να το βοηθήσετε.
Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε! Ένας πολύ καλός τρόπος για να χτίσετε το λεξιλόγιο του παιδιού σας είναι να επαναλαμβάνετε λέξεις που ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντά του καθώς αλληλεπιδράτε όλη την ημέρα. Είναι πολύ χρήσιμο να επαναλαμβάνετε μια λέξη σε περισσότερες από μία καταστάσεις. Όταν επαναλαμβάνετε μια λέξη πολλές φορές σε διαφορετικές καταστάσεις, δίνετε στο παιδί σας πολλές ευκαιρίες να καταλάβει τη λέξη και τελικά να τη χρησιμοποιήσει μόνο του!

 

Ποιες λέξεις πρέπει να επαναλάβετε;

Οι λέξεις που επαναλαμβάνετε θα πρέπει να σχετίζονται με αυτό για το οποίο ενδιαφέρεται το παιδί σας εκείνη τη στιγμή. Παρατηρήστε προσεκτικά, ακούστε τι σας λέει και θα έχετε μια καλύτερη ιδέα για το τι το ενδιαφέρει. Για παράδειγμα, αν παίζει με τα αυτοκίνητα βάζοντάς τα να κατέβουν από μια ράμπα, οι λέξεις «το αυτοκίνητο κατεβαίνει» θα σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα του. Αν του αρέσει να τον κυνηγούν και θέλει να το κυνηγήσετε θα μπορούσατε να επαναλάβετε: «Θα σε πιάσω εγώ τώρα!» καθώς τον κυνηγάτε. Έπειτα, όταν τον πιάσετε λέτε, «σε έπιασα!». Σκεφτείτε εάν οι λέξεις που επαναλαμβάνετε αποτυπώνουν αυτό που προσπαθεί να επικοινωνήσει το παιδί σας, ώστε να έχει κίνητρο να επικοινωνήσει.

Εξετάστε το ενδεχόμενο να επαναλάβετε λέξεις που το παιδί σας καταλαβαίνει και τις επικοινωνεί μέσω ενεργειών ή χειρονομιών αλλά δεν μπορεί ακόμη να τις πει. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί συχνά να σηκώνει τα χέρια του για να το σηκώσουν αλλά δεν λέει ακόμα «αγκαλιά». Σε αυτήν την περίπτωση, θα μπορούσατε να επαναλάβετε τη λέξη «αγκαλιά» ή «πάνω» κάθε φορά που ζητά να τον σηκώσουν.

Επαναλάβετε λέξεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορες καταστάσεις.
Για παράδειγμα, η λέξη «πάνω» μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο όταν σηκώνετε το παιδί σας όταν είναι στην κούνια του ή όταν θέλει να σκαρφαλώσει στην αγκαλιά σας, αλλά και όταν ανεβαίνει τις σκάλες. Όταν επιλέγετε μια λέξη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις, θα μπορείτε να την επαναλαμβάνετε πιο συχνά. Αυτό δίνει στο παιδί σας ακόμη περισσότερες ευκαιρίες να μάθει αυτή τη λέξη.

 

Υπάρχουν πολλά είδη λέξεων

Όταν επαναλαμβάνετε λέξεις για το παιδί σας, είναι σημαντικό να συμπεριλάβετε μια ποικιλία τύπων λέξεων. Είναι φυσικό να λέτε στο παιδί σας ονόματα πραγμάτων και σημαντικών ανθρώπων στη ζωή του, όπως «μήλο», «μπάλα» ή «γιαγιά», αλλά το παιδί σας πρέπει επίσης να μάθει και άλλα είδη λέξεων.

Εκτός από τα ονόματα, τα παιδιά πρέπει να ακούσουν λέξεις δράσης-ρήματα («πάω», «πηδώ», «τρώω»), λέξεις που περιγράφουν πράγματα («μεγάλο», «γρήγορο», «χνουδωτό»), λέξεις τοποθεσίας («μέσα», «κάτω», «έξω»), λέξεις χαιρετισμού-κοινωνικές λέξεις («γεια», «αντίο») και λέξεις συναισθήματος («ευτυχισμένος», «κουρασμένος», «λυπημένος»).

 Δείτε όλες τις λέξεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να μιλήσετε στο παιδί σας π.χ. για ένα αρκουδάκι:

Εάν το παιδί σας αγκαλιάζει το αρκουδάκι του, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη λέξη «αγκαλιάζω» (μια λέξη δράσης) και πείτε, "Αγκαλιάζω το αρκουδάκι!". Θα μπορούσατε επίσης να χρησιμοποιήσετε τη λέξη «μαλακό», «είναι τόσο μαλακό» για να περιγράψετε την αίσθηση που νιώθει το παιδί σας καθώς αγκαλιάζει το αρκουδάκι του. Εάν το παιδί σας απολαμβάνει το παιχνίδι προσποίησης, όπως το να βάζει το αρκουδάκι του στο κρεβάτι, μπορείτε να επαναλάβετε τις λέξεις «βάζω μέσα στην κούνια», «καληνύχτα αρκουδάκι». (μια κοινωνική λέξη)…κοκ.

 

Πώς να επαναλάβετε μια λέξη

Μόλις παρατηρήσετε το παιδί σας και εντοπίσετε μια λέξη που ταιριάζει με τα ενδιαφέροντά του, το επόμενο βήμα είναι να την επαναλάβετε κατά τη διάρκεια διασκεδαστικών αλληλεπιδράσεων.

Επαναλάβετε τη λέξη:

• λέγοντάς την με μια σύντομη, γραμματική πρόταση.
• τονίζοντας τη λέξη – π.χ. «Το αυτοκίνητο πάει κάτω!»
• επιβραδύνετε καθώς μιλάτε, ώστε το παιδί σας να μπορεί να ξεχωρίζει τη λέξη πιο εύκολα.
• χρησιμοποιώντας μια ενέργεια ή μια χειρονομία καθώς λέτε τη λέξη για να δείξετε τι σημαίνει η λέξη.

Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας ενδιαφέρεται να σπρώξει το αυτοκίνητό του προς τα κάτω στη ράμπα του αυτοκινήτου, είναι πιθανό να ενδιαφέρεται για τη δράση που κάνει το αυτοκίνητο. Έτσι, όταν σπρώχνει το αυτοκίνητό του κάτω από τη ράμπα του αυτοκινήτου, επαναλάβετε τη λέξη σε μια σύντομη πρόταση, όπως βρουμ! Βρουμ! Το αυτοκίνητο πάει κάτω! » Δώστε έμφαση στη λέξη «κάτω» και επιβραδύνετε την ομιλία σας για να δώσετε στο παιδί σας την ευκαιρία να την ακούσει. Δείξτε τη σημασία της λέξης προσθέτοντας μια ενέργεια ή μια χειρονομία, όπως να κατεβάσετε γρήγορα το χέρι σας καθώς λέτε "κάτω!"

Θυμηθείτε, δεν πρέπει ποτέ να ασκείτε πίεση στο παιδί σας να πει τη λέξη μετά από εσάς – θα προσπαθήσει να την πει όταν είναι έτοιμο! Σημασία έχει να την ακούσει στη κατάλληλη στιγμή, δηλαδή όταν σχετίζεται με τα ενδιαφέροντά του.

 

Μαρία Καραπιπέρη-Λογοπεδικός

 

Βιβλιογραφία:

It Takes Two to Talk: A practical guide for parents of children with language delays. Toronto: The Hanen Centre.

Jones, G. & Rowland, C. F. (2017). Diversity not quantity in caregiver speech: Using computational modeling to isolate the effects of the quantity and the diversity of the input on vocabulary growth.